De diepte in met je duikhorloge

Zomer… Warm…. Zwemmen… Dus bij uitstek de tijd om eens te kijken naar de waterbestendigheid van je duikhorloge.

Text: Gerben Bijpost

Ben je net het verkoelende water ingesprongen, realiseer je opeens dat je je kostbare horloge nog om hebt. Als dat maar goed gaat. De meeste horloges zijn gelukkig voorzien van een duiding voor de waterdichtheid. En de laagste waarde die je over het algemeen aantreft (en die vaak van toepassing op juist de allerduurste en meest gecompliceerde horloges) is 3 ATM / BAR. Dat staat gelijk aan een theoretische waterdichtheid tot 30 meter diepte.

Dus, zo zul je wellicht denken, daar kun je veilig mee zwemmen, toch? Fout. Theoretische waterdichtheid betekent precies dat. Met de praktijk heeft het weinig van doen. Die 3 ATM is namelijk bepaald onder gecontroleerde en statische laboratoriumomstandigheden, zonder rekening te houden met externe factoren zoals temperatuur, drukveranderingen en slijtage. Vandaar dat we liever de volgende vuistregel aanhouden:

3 ATM / 30 mtr: spatwater en regen zijn geen probleem, maar dompel het horloge vooral niet onder in water.

5 ATM / 50 mtr: hier kun je mee douchen en eventueel swimming (wel rustig aan qua bewegingen), maar ga er niet mee snorkelen of duiken.

10 ATM / 100 mtr: hier kun je gerust mee gaan zwemmen en zelfs snorkelen, maar  diepzeeduiken zit er nog even niet in.

20 ATM / 200 mtr: een geruststellende waarde, waarmee je eigenlijk alles kunt doen, inclusief diepzeeduiken. Maar nog net niet geschikt voor professionele duikactiviteiten.

30 ATM / 300 mtr en meer: vanaf deze waarde staat er geen rem meer op jouw (onder)wateractiviteiten. Behalve misschien wanneer je naar de bodem van de Marianentrog duikt…

Bepalend voor de mate van waterdichtheid zijn vooral de kastconstructie, diverse dichtingen en pakkingen, de dikte van het saffierglas en de wijze waarop de kroon en eventuele drukkers zijn geplaatst. Maar let op: die waterdichtheid is niet eeuwigdurend. Pakkingen slijten of drogen in, hevige temperatuurverschillen doen materialen krimpen en uitzetten en de kroon kan ergens tegenaan stoten… zomaar wat zaken die ervoor kunnen zorgen dat de waterdichtheid van je horloge niet meer in de buurt komt bij wat de inscriptie erop belooft. Het is daarom belangrijk om je horloge regelmatig te laten controleren.

Naast de waterdichtheid zijn er natuurlijk méér aspecten die bepalen in hoeverre je horloge geschikt is voor gebruik in een natte omgeving. Zo valt een rubberen of stalen horlogeband vanzelfsprekend te prefereren boven een lederen band. Het is fijn wanneer je horloge is voorzien van kroonbescherming, die voorkomt dat per ongeluk ergens tegenaan stoten resulteert in lekkage.

Ook de aanwezigheid van een heliumventiel kan nuttig zijn, maar alleen wanneer het horloge daadwerkelijk flink de diepte in gaat – het voorkomt dat opgehoopt heliumgas, waarvan de moleculen zo klein zijn dat ze ondanks afdichtingen in het horloge kunnen doordringen, door uitzetting het horloge beschadigt. Dit zijn enkele voorzieningen die we bij veel merken tegenkomen. Sommige horlogemerken -het Duitse Sinn is daar een goed voorbeeld van- gaan nóg een aantal stappen verder.

Zo voorkomen ze bijvoorbeeld condensvorming op het glas door het horloge te vullen met argongas, waardoor de interne druk constant blijft, zelfs bij extreme temperatuurvariaties. Nog mooier is de Hydro Oil Filling, waarbij het uurwerk, de wijzerplaat en de wijzers in een kristalhelder bad van vloeistof zijn geplaatst, dat dezelfde brekingsindex heeft als het saffierglas. Hierdoor kun je het horloge ook onderwater vanaf iedere hoek perfect aflezen, iets dat normaliter niet kan vanwege reflecties.

Bijkomend voordeel is dat deze techniek ook condensvorming voorkomt en het horloge extreem drukbestendig maakt, waardoor nog grotere diepten mogelijk worden. Feit is wel dat deze olie-vulling uitsluitend mogelijk is bij een kwartsuurwerk; de balans van een mechanisch horloge zou door de zwaardere weerstand van olie immers niet kunnen functioneren. Nog een mooie vondst van Sinn: een kopersulfaat-capsule om vocht en condensvorming in het horloge te detecteren. Als er vocht binnenkomt, verandert de kleur van de capsule van licht- naar donkerblauw, waardoor de drager direct weet dat er onderhoud nodig is.

Ten slotte de horlogekast. Zoals je wellicht weet bestaat er niet zoiets als roestvrijstaal. Hoe hoogwaardig ook, staal oxideert vroeg of laat. Maar het edele staal dat voor horloges wordt gebruikt (meestal 316L of 904L), is wel in zéér hoge mate roestvast. Wil je het risico op oxidatie zo klein mogelijk houden, spoel je horloge dan na iedere duik in zout water goed af. In plaats van staal kun je natuurlijk ook voor ander kastmateriaal kiezen – keramiek, kunststof, brons, goud et cetera -, elk met zijn eigen voor- en nadelen.

En dan is er ook nog die bijzondere staalsoort waar Sinn graag mee werkt, ontwikkeld door ThyssenKrupp voor de buitenrompen van ’s werelds modernste niet-nucleaire onderzeeërs. Veel sterker nog dan het genoemde 316L staal en naar verluid zelfs bestand tegen permanent (!) contact met het zoute zeewater.

Duikhologe 1:

Sinn U50 Hydro

Een gecertificeerd duikhorloge, waterdicht tot 500 BAR / 5000 meter. Gemaakt van zeewaterbestendig Duits onderzeebootstaal, gehard en krasvast. De kast is gevuld met olie (HYDRO-techniek), zodat het ook onderwater vanuit iedere hoek perfect afleesbaar is. Voorzien van Zwitsers kwartsuurwerk waarvan de batterij een extreem lange levensuur heeft. Vanaf € 2440 (ook verkrijgbaar met automatisch uurwerk, zonder olie-vulling € 2540). www.sinn.de

Duikhologe 2:

Bell & Ross BR03-92 Diver Black & Green Bronze

De BR 03-92 is waterdicht tot 300 meter en gemaakt van brons. Dus dan weet je één ding zeker: die goudkleurige glans zal verdwijnen en in plaats daarvoor krijg je een uniek patina, waarvan de kleur het resultaat is van omstandigheden. Het zal sowieso prachtig combineren met de groene wijzerplaat. Beschikbaar in een gelimiteerde oplage van 999 stuks en voorzien van automatisch uurwerk met 54 uur gangreserve. www.bellross.com

Duikhologe 3:

Panerai Submersible QuarantaQuattro Luna Rossa Ti-Ceramitech

Waterdicht tot 50 BAR / 500 meter. Geen zorgen over oxidatie, want dit 44 mm horloge is gemaakt van Ti-Ceramitech, een titaniumlegering die een ceramisatieproces heeft ondergaan door middel van elektrolytische plasmaoxidatie. Resultaat: het materiaal is 44% lichter dan staal, heeft een breuktaaiheid die tien keer hoger is dan die van normaal keramiek. Voorzien van automatisch uurwerk met 3 dagen gangreserve.

www.panerai.com and www.schaapcitroen.nl

Duikhologe 4:

Montblanc Iced Sea 0 Oxygen Deep 4810

Waterdicht tot 481 BAR / 4810 meter. Waarom dit gekke getal? Zo diept komt de top van de Montblanc als je die op z’n kop in de zee plaatst. De 43mm kast is gemaakt van titanium en is voorzien van kroonbescherming. De caseback is versierd met een 3D gravure van het uitzicht dat duikers hebben als ze onder het ijs duiken. Dit speciale effect wordt gecreëerd door een proces van lasergegenereerde oxidatie dat het metaal structureert met zowel matte als glanzende afwerkingen. www.montblanc.com

Duikhologe 5:

Oris Aquis Date

Een edelstalen 41.5 mm kast die waterdicht is tot 30 BAR / 300 meter, voorzien van een in één richting draaibare lunette met keramische inleg. Hoe zomers wil je het hebben? Deze duikers van Oris zijn qua wijerplaatkleur geïnspireerd op heerlijk sappige watermeloenen. De achterkant van de kast is transparant en biedt zicht op een automatisch uurwerk met 41 uur gangreserve. www.oris.ch

Duikhologe 6:

Longines Hydroconquest GMT

Net als de 41 mm modellen die in 2023 werden gelanceerd, zijn deze nieuwe Hydroconquest GMT’s met een kastdiameter van 43mm voorzien van een exclusief Longines uurwerk met extra 24-uurs tijdzone en is er keuze uit diverse kleuren en materialen. Deze groene variant is onze favoriet. Waterdicht tot 30 BAR / 300 meter, met een in één richting draaiende  keramische lunette, schroefkroon en schroefbodem. www.longines.com and www.schaapcitroen.nl

Duikhologe 7:

Tudor Black Bay 54

In 1954 werd Tudor’s eerste duikhorloge referentie 7922 uitgebracht. De nieuwe Black Bay 54 is een hommage aan dit model. Met historische kastafmetingen van 37 mm in roestvrijstaal, waterdicht tot 20 BAR / 200 meter, en een eenrichting draaibare lunette van 60 minuten zonder deelstreepjes. Binnenin tikt Manufacture Calibre MT5400, COSC-gecertificeerd met een siliconen balansveer en 70 uur gangreserve.

www.tudorwatch.com  en www.schaapcitroen.nl

Duikhologe 8:

Rolex Oyster Deepsea

De trend is dat horloges kleiner en bescheidener worden? Niet in dit geval. De Rolex Oyster Deepsea is een indrukwekkend 44 mm statement dat niets met ingetogenheid te maken heeft. Waterdicht tot een diepte van maar liefst 390 BAR / 3900 meter. De blauw gelakte wijzerplaat is voorzien van helder oplichtend Chromoalight en daarachter tikt het chronometer gecertificeerde Calibre 3235, een betrouwbare automaat met 70 uur gangreserve. Over oxidatie hoef je je geen zorgen te maken: deze eye-catcher bestaat uit maar liefst 320 gram massief 18 karaat goud en een vleugje titanium.

www.rolex.com and www.schaapcitroen.nl

Duikhologe 9:

Zenith Defy Extreme Diver

Hoewel geïnspireerd door een lange reeks DEFY-duikers vanaf 1969, is deze DEFY Extreme Diver bovenal een moderne duiker. Zijn hoekige kast van 42,5 mm is gemaakt van titanium, met een goede gewicht-sterkteverhouding, maar ook zeer bestand is tegen corrosie door zout zeewater. Hij is uitgerust met een heliumventiel en rondom de dodecagonale lunette bevindt zich een unidirectioneeel draaibare lunette met gegroefde randen voor een betere grip. Waterdicht tot 60 BAR / 600 meter, hetgeen toevallig 1969 voet is – symbolisch in dit geval. Voorzien van automatisch uurwerk met 60 uur gangreserve. www.zenith-watches.com and www.schaapcitroen.nl