Vanuit zijn huis, verscholen tussen de bergen van Santa Monica en de Stille Oceaan, opent Sir Anthony Hopkins graag Google Maps en toert door de straten van Margam, het staalstadje in Zuid-Wales waar hij 83 jaar geleden op oudejaarsavond werd geboren. “Ik begin bij het huis van mijn grootvader, loop Caernarfon Road op en reis dan door heel Port Talbot. Het is gewoon een spelletje.”
Als kind hield hij ervan om aan de paal achterin de bus te hangen die hem naar Port Talbot bracht, ongeduldig als hij was tot er weer iets zou gebeuren. En hij is nog steeds ongeduldig, zowel met het leven -“Ga gewoon door. We gaan allemaal dood”– als met zichzelf. “Ik heb een paar kleine verwondingen opgelopen door soms te snel te gaan, te veel te doen,” zegt hij. “Mijn vrouw zegt dat ik het rustiger aan moet doen en ik luister.”
Toen hij vier decennia geleden in Amerika aankwam, was hij een rusteloze jongeman met een minderwaardigheidscomplex, die het gevoel had nergens bij te horen. Nu is hij een van de meest gerespecteerde en gevierde acteurs in Hollywood en kreeg hij onlangs zijn tweede Oscar voor Beste Acteur, voor zijn nieuwste film, The Father.
Die film volgt de aftakeling van een vader naar dementie, terwijl zijn dochter, die met een stoïcijnse houding wordt gespeeld door Olivia Colman, over hem piekert en zich zorgen maakt. Het script van Christopher Hampton is gebaseerd op het bekroonde toneelstuk van de Franse schrijver Florian Zeller, die hiermee zijn regiedebuut maakt. Vanaf het begin zet The Father zijn publiek op het verkeerde been door op subtiele wijze alles te ondermijnen wat we denken te weten.
In de verstikkende beslotenheid van een elegant appartement strekt een enkele middag zich uit in een eindeloze cyclus vol verbijstering. Hoe hard Anthony (Zeller heeft Hopkins’ personage niet alleen zijn naam gegeven, maar opmerkelijk genoeg ook zijn geboortedatum) ook probeert vast te houden aan wat echt is, blijft de grond onder zijn voeten voortdurend verschuiven. En zo is het ook voor de kijker. Net als je het gevoel hebt dat je een betrouwbare aanwijzing hebt gekregen, verdwijnt die tijdlijn weer, waardoor je gedwongen wordt om in Anthony’s desoriëntatie en verwarring mee te leven terwijl hij van woedend verzet naar broosheid hinkt.
Het resultaat doet je hersenen in hun voegen kraken om alle elementen van het verhaal in elkaar te puzzelen – precies zoals Zeller het bedoeld heeft. De toneelschrijver werd opgevoed door zijn grootmoeder, die tekenen van dementie begon te vertonen toen hij 15 was. Het idee was nooit om alleen een verhaal te vertellen over de aandoening; het was vooral de bedoeling om het publiek het actief te laten ervaren, van binnenuit.
Er is geen verlossende noot hier, en heel weinig sentimentaliteit. Dementie maakt Anthony ongeremd: het ene moment is hij charmant en erudiet, het volgende ondraaglijk wreed. Het is niet alleen een film over de grenzen van de liefde, wanneer de ouder-kind relatie wordt omgedraaid, maar ook over de gruwelijke waarheid dat lijden en verdraagzaamheid niet eindeloos zijn.
Hopkins is betoverend in de rol -je twijfelt er geen moment aan dat al zijn gevoelens echt zijn- maar hij zegt dat het voor hem een vrij makkelijke rol was om te spelen. “Het was niet moeilijk om oud te acteren, want ik ben oud,” zegt hij. “Er is een trucje voor, weet je. Als je op de set aankomt, moet je volledig vertrouwen in jezelf hebben. In mijn kleine koninkrijkje moet ik koning zijn.” Hij geeft toe dat hij de meeste rollen achter zich laat als het filmen voorbij is, maar dat deze rol hem is bijgebleven. “Het heeft me bewuster gemaakt van sterfelijkheid en de kwetsbaarheid van het leven. En het heeft ervoor gezorgd dat ik mensen minder beoordeel. We zijn allemaal kwetsbaar, we zijn allemaal gebroken. We kunnen met de vinger wijzen en andere mensen veroordelen. Dat is zo makkelijk, omdat de wereld een gekkenhuis is. Maar ik probeer mijn mond te houden en zo goed mogelijk van het leven te genieten.”
Lees het complete interview van Caroline Scott in Gentlemen’s Watch # 77.
Anthony Hopkins’ beste (volgens IMDB-rating)
The Silence of the Lambs (1991)
The Father (2020)
The Elephant Man (1980)
QB VII (1974)
The Lion in Winter (1968)
Thor: Ragnarok (2017)
The Remains of the Day (1993)
The World’s Fastest Indian (2005)
Peter and Paul (1981)
Chaplin (1992)
Legends of the Fall (1994)
The Two Popes (2019)
Dutch 
English