Met een mooie fles whisky kun je twee zinnige dingen doen: opdrinken en ervan genieten, of bewaren en hopen dat ie meer waard wordt. Dat genieten is niet zo moeilijk, maar beleggen in whisky vergt de nodige kennis…

Tekst Jacob-Jan Esmeijer

Een voormalige bloembollenschuur, gelegen aan de Heereweg in Lisse: dat was in 2005 de plek waar het zaadje werd geplant. Hier moest beleggen in Schotse single malt whisky toegankelijk worden gemaakt. Dit monumentale pand doet, met enige fantasie, denken aan de legendarische garage waarin Steve Jobs ooit zijn ideeën uitwerkte, om uiteindelijk Apple tot een wereldbedrijf te laten uitgroeien. Want een kleine vijftien jaar na die start in de oude bollenschuur is het bedrijf van Michel Kappen een dorp verderop gevestigd en staat Scotch Whisky Investments in Sassenheim synoniem voor investeren in een uiterst rendabel beleggingsalternatief.

Vloeibaar (Schots) goud

Whisky is namelijk hot. Niet alleen als consumptief product, maar met name om in te beleggen. Een logische ontwikkeling. De afgelopen jaren is de rentestand immers tot een bedenkelijk niveau gedaald; soms is zelfs sprake van negatieve rente. Onder meer hierdoor zijn mensen zich meer gaan oriënteren op mogelijkheden om met (een deel van) hun vrij belegbaar vermogen een aantrekkelijk rendement te realiseren. Dan kom je automatisch in aanraking met zogenaamde ‘alternatieve beleggingen’, waarin vooral goud, vintage auto’s en horloges de boventoon voeren. Maar met single malt whisky’s, en dan met name die uit ‘moederland’ Schotland, is daar in het laatste decennium een serieuze kandidaat bijgekomen.

Sterker nog, beleggen in Schotse single malt whisky heeft zo’n enorme groei doorgemaakt, dat deze het predicaat ‘alternatief’ is ontstegen en zich inmiddels tot een volwaardig en professioneel beleggingsobject heeft ontwikkeld. Rijst de vraag hoe het mogelijk is dat ‘een distillaat in een fles’ bij beleggers over de hele wereld zo in de smaak valt.

“Whisky heeft als consumptief product in de afgelopen jaren een enorme groei meegemaakt. De flessen vliegen bij wijze van spreken de winkel uit. De vraag is zo groot dat de internationale whisky-industrie, met het kloppende hart in Schotland, de productie soms moeilijk kan bijbenen”, stelt Michel Kappen, CEO van Scotch Whisky Investments. “Zo heeft The Macallan, een gerenommeerde distilleerderij in Schotland, een tijdje geleden voor zo’n 120 miljoen pond zijn productiefaciliteiten uitgebreid.

Maar een whisky zal toch écht 25 jaar in een vat moeten rijpen voordat hij zichzelf 25 jaar oud mag noemen. En precies daarom is investeren in oudere, exclusieve whisky zo interessant.”

Stijgende prijzen

Michel Kappen werkte ooit als adviseur bij de Rabobank maar had daarnaast een grote passie voor whisky. Toen hij bij zijn plaatselijke slijter binnen korte tijd een tweede fles van eenzelfde distilleerderij wilde aanschaffen, merkte hij dat de prijs omhoog was geschoten. Achteraf gezien was dat de eerste aanzet tot het bedrijf dat er nu staat: Kappen ging op onderzoek uit en constateerde dat 500 verschillende whisky’s tussen 1936 en 2008 een jaarlijkse waardestijging van 6,6% lieten zien.

Kappen vervolgt: “Hoe langer een whisky rijpt, hoe meer de waarde stijgt. Enerzijds doordat de kwaliteit toeneemt en anderzijds doordat oude whisky schaars is. Vanaf een leeftijd van vijfentwintig tot dertig jaar neemt de prijs exponentieel toe. Ga je naar de slijter, dan zal je zien dat een vijftien jaar oude Schotse single malt whisky enkele tientjes kost. De prijs van een dertig jaar oude fles bedraagt al gauw enkele honderden euro’s, en vanaf veertig jaar oud kan de prijs zelfs oplopen tot enkele duizenden euro’s per fles. Tijd is dus geld als het gaat om het Schotse ‘water of life’. En dit is ook de reden dat bijzondere Schotse single malt whisky’s als belegging de afgelopen jaren zo stabiel presteren.”

Bij produceren onmogelijk

Maar Kappen ziet meerdere ontwikkelingen die een positief effect hebben op beleggen in whisky. “Met name door de toegenomen vraag uit Azië, waar digestieven als cognac en single malt whisky ook een statussymbool zijn, stijgen de prijzen van flessen whisky. Je moet niet vergeten dat door elke fles die wordt geopend de schaarste toeneemt. Of je het nu over een fles Glenburgie 1964 of Port Dundas 1978 hebt: van beide kan niet zomaar een nieuwe fles worden geproduceerd.

Speuren

De zoektocht van beleggers naar die ene fles kan daarom de prijs enorm opdrijven. Een voorbeeld dat ik vaak aanhaal, is dat van de Black Bowmore 1964. Deze whisky, die door de zwarte kleur zijn naam eer aandoet, was in de jaren negentig nog te verkrijgen voor zo’n zeventig Britse ponden. Vandaag de dag moet je niet raar opkijken als er een bedrag van tussen de 25.000 en 35.000 euro voor wordt geboden.”

Whisky is dus een serieuze optie is voor beleggers. Ook omdat Scotch Whisky International in 2013 een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft ontvangen, waarmee whisky als beleggingsobject kan worden aangeboden. Dus hoe nu verder voor wie zijn geluk hiermee wil beproeven? Uiteraard kun je vandaag nog beginnen met het aanleggen van een eigen verzameling. Struin een beetje rond op Catawiki en binnen enkele muisklikken ben je al eigenaar van een mooie fles. Opslag en eventuele verzekering zijn daarbij wel voor eigen verantwoordelijkheid en zo ook de eventuele doorverkoop.

Ook is het mogelijk een whiskyportefeuille op de World Whisky Index te openen: flessen zijn hierbij dan in jouw bezit en staan verzekerd opgeslagen in de beveiligde whisky vault in Sassenheim. Een aantal internationale whiskyfondsen behoort eveneens tot de mogelijkheden om zelf met beleggen in whisky aan de slag te gaan.

Voor wie wel in whisky wil beleggen maar er verder geen omkijken naar wil hebben, bestaat bovendien de mogelijkheid om dit geheel aan Scotch Whisky Investments uit te besteden. In 2019 werd hun beleggingsconcept uitgebreid met Vermogensbeheer: beleggers die een bedrag vanaf 100.000 euro inleggen, worden hierbij volledig ontzorgd. “Ideaal voor beleggers die geen omkijken willen hebben naar het beleggen en de aan- en verkoop van hun beleggingsportefeuille”, zegt Kappen. “

Andere opties

Vergelijk je single malt whisky met andere beleggingsvormen, dan valt een aantal zaken op. Goud wordt vaak in een adem met whisky genoemd; beide zijn transparant op basis van de prijsontwikkeling. Het grote voordeel van whisky is echter dat er meerdere distilleerderijen zijn waardoor er meer keuze is. Hierdoor is het ‘unieker’ dan goud. Wijn is een drank waar in de loop der jaren door consumenten ook in is geïnvesteerd. Het gevaar hierbij is dat de kwaliteit van wijn kan omslaan. Bij whisky op de fles ligt dit anders: na de botteling stopt het rijpingsproces en kan het distillaat vervolgens tot in de lengte der jaren worden bewaard. 

Beleggen in kunst is ook mogelijk maar is redelijk aan smaak gebonden. Als je het van de hand wilt doen, moet je wel iemand kunnen vinden met dezelfde smaak. En dan zijn er natuurlijk nog aandelen en vastgoed. Aandelen kun je met een druk op de knop verkopen maar de prijzen hiervan kunnen enorm schommelen. En net als met whisky ben je met onroerend goed eigenaar van het object. Maar waar je whisky per fles kunt verkopen, dien je een huis in een keer van de hand te doen. Bovendien is onroerend goed onderhoudsgevoelig. En last but not least is er bij whisky natuurlijk altijd die ene geruststellende troost: mocht een fles single malt om welke reden dan ook niets meer waard zijn, dan kun je hem altijd nog opdrinken…

€1,7 miljoen voor 0,7 liter

Oktober 2019 is de maand die de internationale whiskygemeenschap nog lang zal bijblijven: het werd een maand van ‘De Veiling’. Een 60 jaar oude fles van The Macallan uit 1926 werd voor zo’n 1,7 miljoen euro afgehamerd. Eerder ging men ervan uit dat de waarde tussen de 350.000 tot 450.000 pond zou liggen, maar uiteindelijk werd dus het viervoudige voor deze fles neergelegd. Daarmee stond exclusieve (single malt) whisky als belegging in één klap op de kaart.