Om te ervaren hoe mooi onze planeet is, moet je dicht langs de rand van het ravijn durven te lopen. Mike Horn doet het dagelijks. En met een belangrijk doel…
Tekst: Gerben Bijpost
Zijn eerste grote expeditie volbracht Mike Horn (1966) in 1997. Startend aan de westkust van Peru liep hij 600 kilometer in oostelijke richting en beklom hij in het Andesgebergte de 5800 meter hoge Mount Mismi, bron van de Amazone rivier. Daar maakte hij zijn rugzak open en haalde een hydrospeed tevoorschijn. Een soort surfplankje, nauwelijks groter dan een flink dienblad. Net ruim genoeg om je bovenlijf op te leggen, net dik genoeg om wat drijfvermogen te bieden. Op dit plankje zakte hij het eerste deel van de rivier af, om het later in te ruilen voor een kleine kano. Zo voer hij 7000 kolkende kilometerslang. In zijn eentje, zonder enige vorm van assistentie. Onderweg jagen en vissen en op zoek naar eetbare planten om te overleven. Het duurde zes maanden voor hij zout water proefde en de Atlantische Oceaan bereikte. Eindpunt van deze reis, maar niet meer dan een korte stop in een voortdurende carrière vol onwaarschijnlijke prestaties.
De dood
Deze eerste expeditie was een levensgevaarlijk avontuur, maar zeker niet Horn’s eerste confrontatie met de betrekkelijkheid van het bestaan. Hij groeide op in Johannesburg, Zuid-Afrika, als oudste zoon van twee universiteitsdocenten.
“Mijn vader was docent psychologie. Hij gaf me de vrijheid om te ontdekken wie ik was. Toen hij merkte dat ik anders was dan andere kinderen, kreeg ik één regel: om zes uur thuis zijn. Dan vertelde ik hem altijd wat ik had gedaan. Daar hoefde hij niet om te vragen. Ik vond het leuk om het te vertellen. Over waar ik heen gefietst was, dat ik had geprobeerd een rivier over te zwemmen, in een boom te klimmen, dat soort dingen. En soms ging hij dan mee om me dingen te leren, hoe ik veilig een rivier met rotsen over kon steken ofzo.
Naast docent was mijn vader ook professioneel rugbyspeller. Bij zijn afscheidswedstrijd, na een carrière van twintig jaar, scoorde hij het winnende punt. Ik was een jaar of 12 en zó trots. Ik vertelde hem dat ik net als hij wilde worden. Zijn antwoord weet ik nog goed, want het veranderde mijn leven. Hij zei: jij kunt nooit mij zijn, want jij bent wie je bent. Mijn leven is wat het is, maar ik zie nu al dat jij veel groter bent. En op dat moment geloofde ik hem. Ik gelóófde dat ik groter zou kunnen worden dan hij. En het moedigde me aan om alles uit het leven te halen wat erin zit.”
“Toen ik klaar was met school, net 17 jaar oud, kwam ik terecht bij de Zuid-Afrikaanse Special Forces. Slechts weinigen slagen erin zich daarvoor te kwalificeren. Ik was er één van.“
De jeugdige Horn onderging de zwaarst mogelijke training, werd geschoold in guerrilla- en psychologische oorlogstactieken en bracht twee jaar door in diverse oorlogsgebieden. In een interview vertelde hij ooit over de dag dat hij voor een vuurpeloton stond, wachtend op de dodelijke schoten en op het laatste moment werd gered door een politieman.
“Op 18-jarige leeftijd wist ik al dat iemand alles zal doen om in leven te blijven. Toen kwam de dag dat mijn vader zei: ik weet dat je een prima soldaat bent, dat je alles aan kunt. Maar alsjeblieft, kom terug. Ga niet meer vechten. We hebben je thuis nodig. Je moet voor de familie zorgen. Want ik heb nog maar een maand te leven.
Mijn vader stierf toen hij 42 was. Ik was net 18.”
Prijsuitreiking
Mike Horn ziet eruit zoals je je een ontdekkingsreiziger voorstelt. Gemiddelde lengte, atletisch gebouwd, soepel bewegend, gebruind en een verweerd gezicht. Hij spreekt Engels met een Zwitsers accent, maar schijnt zich ook uit te kunnen drukken in het Spaans, Frans, Afrikaans, Duits, Russisch en Nederlands. Altijd handig wanneer je de hele wereld tot je werkgebied rekent.
Twee jaar na zijn tocht over de Amazone werd hij de eerste man die de complete evenaar rondde, zonder gebruik te maken van gemotoriseerd vervoer. Deze Latitude Zero-expeditie, die 17 maanden duurde, leverde hem in 2001 de Laureus World Alternative Sportsperson of the Year Award, een soort Nobelprijs voor sporters, op. Het was tijdens deze prijsuitreiking dat hij Johann Rupert, voorzitter en oprichter van de Richemont Group ontmoette. Deze deed prompt zijn eigen horloge af, een Panerai, en gaf dit aan Horn met de woorden: “We zullen u volgen zolang u leeft.” Sindsdien is Panerai een van zijn vaste sponsors.
Ruim twintig jaar na zijn eerste expeditie is Mike Horn er niet minder reislustig op geworden. Onvermoeibaar is hij op zoek naar avontuur en extremen om zijn grenzen te verleggen.
“Dat is een eigenschap van extremen. Wanneer je ernaar op zoek gaat vind je altijd een volgende uitdaging. Voor een ontdekkingsreiziger is het een never ending story. Tot het een keer ophoudt.”
Op welke manier dan ook?
“Inderdaad, op welke manier dan ook. Want natuurlijk, ooit stopt het. Maar als je bang bent om te verliezen kun je nooit winnen. Het gaat er altijd om hoever je kunt gaan om toch nog net aan de veilige kant te blijven.”
Neem je minder risico’s nu je een dagje ouder wordt?
“In tegendeel. Het voordeel van ouder worden is dat ik al zoveel heb gedaan. Ik heb dingen overleefd die anderen fataal zijn geworden. Dat geeft me de ervaring die ik kan toepassen in gevaarlijke situaties. Ik doe nu dingen die ik nooit zou hebben gedaan in mijn ‘gekke jaren’. Omdat ik daar toen nog niet klaar voor was. Vanaf mijn 15e droom ik er al van om Antarctica over te steken. Maar ik heb ermee gewacht tot m’n 51ste. Voor die tijd moest ik Groenland oversteken, naar de Noordpool en rond de poolcirkel lopen. Als een soort oefening.”
Wat ooit begon uit nieuwsgierigheid, misschien zelfs een zucht naar sensatie, is gaandeweg veranderd in een missie voor natuurbehoud?
“Absoluut. Met mijn expedities creëer ik een platform dat het mogelijk maakt om met de mensheid te communiceren. Met effect. We zijn inmiddels meer dan veertig projecten voor natuurbehoud gestart, hebben sinds 2008 meer dan 6 miljoen bomen geplant in de Amazone en 200 ambassadeurs getraind. Dat lukt vooral omdat ik mijn expedities als invalshoek voor natuurbehoud kan inzetten. Ik laat mensen meekijken naar hoe bijzonder de wereld is, want alleen dan raken ze gemotiveerd om haar te redden.”
Geen politieke ambities?
“Ik ben al eens gevraagd en heb ervoor bedankt. Ik geloof niet dat politiek op zich grote veranderingen kan realiseren. Mensen moeten vooral zélf willen veranderen. Anders consumeren, anders leven, andere keuzes maken, andere dingen kopen. Politiek kan plastic tassen verbieden, maar mensen kunnen er ook zelf voor kiezen deze niet te kopen. Die motivatie moet vanuit hunzelf komen. En om te motiveren moet je tussen de mensen staan. Ze direct aanspreken. Ik heb het voordeel dat mijn stem gehoord wordt. Iedereen kan de K2 beklimmen of de Noordpool oversteken, maar ik heb het gedaan. Dat maakt me geloofwaardig. Het geeft mijn boodschap meer lading, dus krijg ik mensen eerder in beweging.”
Denk je vaak terug aan momenten dat het bijna mis ging?
“Bijna missers bestaan voor mij niet. Het gaat goed of fout. Resulterend in leven of dood. Als ik me zorgen ging maken over hachelijke momenten, dan zou ik thuisblijven. Leven is als lopen op een strakgespannen lijn. Je bepaalt zelf hoeveel risico je neemt. Mijn vader zei altijd: je hebt twee keuzes in dit leven. Je kunt langs de rand van het ravijn lopen en volop genieten van de meest fantastische uitzichten. Met het risico dat je valt. Of je blijft een eind bij de rand vandaan. En je ziet geen klap. Maar je leeft waarschijnlijk wel langer.”
Blij met Panerai als sponsor?
“Zeker. Want een horloge is niet alleen handig om te weten hoe laat het is. In 2015 was ik met een team de K2 aan het beklimmen. Als professionals hadden we natuurlijk niet de gemakkelijkste route gekozen, want die zijn voor toeristen. Dus moesten we continu pitons in de wand slaan om onze klimtouwen te zekeren. Op een gegeven moment waren de mijne op, terwijl ik er nog wel één nodig had. Toen heb ik mijn horloge afgedaan, dit in een rotsspleet geduwd, gedraaid zodat het klem kwam te zitten en hier mijn lijn achterlangs getrokken. Vervolgens ben ik er met mijn 82 kilogram aan gaan hangen en verder afgedaald. Dit horloge zit nog altijd in die rotswand, ergens op de K2. Dit is de enige Panerai die ik nooit heb teruggegeven. Ik heb ze gezegd waar het is en als ze het willen mogen ze het zelf gaan terughalen, haha.”
Panerai Submersible Mike Horn Edition 47 mm. Prijs € 19.900
Meer info vind je HIER
Bio Mike Horn
Mike Horn heeft twee dochters, Annika en Jessica. Zijn vrouw Cathy stierf in 2015 aan de gevolgen van borstkanker.
Hij studeerde Bewegingswetenschappen (Human Movement Science) aan de Universiteit van Stellenbosch, Zuid-Afrika.
Hij is voormalige houder van het wereldrecord riverboarding (hydrospeed) van een waterval (22 meter hoog), liep als eerste man ter wereld (samen met Borge Ousland) naar de Noordpool gedurende de Arctische winter, beklom meerdere van ’s werelds hoogste bergen (8000+ meter) zonder gebruikmaking van zuurstofflessen, rondde solo de complete poolcirkel, zonder gebruikmaking van gemotoriseerd transport (boot, kayak, ski-kite en te voet), rondde solo de gehele equator zonder gebruikmaking van gemotoriseerd transport (zeilend en te voet) en volbracht de langste solo oversteek van Antarctica, zonder enige hulp onderweg, 5100 kilometer, 57 dagen, met gebruikmaking van kites en ski’s. En de lijst is nog langer. Check daarom www.mikehorn.com
Hobby (volgens zijn eigen website): preserving our planet
Dutch 
English