Een “uncomfortable hunk of metal” noemt Christopher Walken het horloge tijdens zijn briljante monoloog in Pulp Fiction. Maar hij droeg het dan ook jaren op een nogal bizarre plek… Welkom in de wonder wereld der filmhorloges!

Tekst: Gerben Bijpost

Horloges in films; regelmatig spelen ze een interessante rol. Regisseurs gebruiken ze om karaktereigenschappen te benadrukken. Of voor het schetsen van historische context. En soms worden ze zelfs gebruikt om de plot een verrassende wending te geven…

De hierboven aangehaalde monoloog was een scene in Quentin Tarantino’s tweede en hoogst gewaardeerde film tot nu toe, Pulp Fiction (8.9 op IMDB). Captain Koons (Christopher Walken) vertelt aan een klein jochie genaamd Butch Coolidge over de wonderlijke avonturen van een horloge. Dit erfstuk is afkomstig van de vader van Butch. En om te zorgen dat de vijand het tijdens de oorlog niet in handen kreeg, had Koons het twee jaar bij zich gedragen op een plek waar de zon nooit schijnt. Nota bene nadat dit ‘oncomfortabele stuk metaal’ aan hem was gegeven door de stervende vader van Butch, die het tijdens de oorlog zelf óók jaren verborgen had gehouden op diezelfde bizarre plek…

Een vermakelijke en typische Tarantino-anekdote. Maar ook veelzeggend. Het horloge, van het merk Lancet in dit geval, werd al generaties lang doorgegeven van vader op zoon en staat symbool voor het belang van familie-erfgoed en de bereidheid hiervoor offers te brengen. De absurdistische anekdote onderstreept bovendien de emotionele waarde die een horloge kan hebben.

Het inmiddels ter ziele gegane horlogemerk Lancet zul je in films niet snel meer tegenkomen. De kans is groter dat horloges van Rolex, Omega, Casio, G-Shock, TAG Heuer, Seiko, Jaeger-LeCoultre en andere grote namen voorbij ziet komen… Maar het populairste merk in Hollywood is misschien wel Hamilton.   

Het begin

De eerste keer dat Hamilton zijn opwachting maakte op het witte doek betrof een sleutelscene in de succesvolle film Shanghaï Express (1932). Kapitein Harvey (Clive Brook), een officier van het Britse leger, zit op het buitendek van de gelijknamige trein wanneer hij wordt aangesproken door zijn voormalige geliefde, Lily (Marlene Dietrich, in haar meest iconische rol). Wanneer ze hem naar de tijd vraagt, opent kapitein Harvey het scharnierdeksel van zijn horloge. In een close-up zien de kijkers dat de onderkant van het deksel een kleine foto van een jongere Lily bevat. Het is direct duidelijk dat zij dit horloge lang geleden aan hem heeft gegeven én dat hij nog altijd van haar houdt. Onder de foto van Lily staat op de Art Deco wijzerplaat met duidelijke letters: Hamilton.

Deze opvallende verschijning op het bioscoopscherm bleek het begin van een traditie. Door de jaren heen heeft Hamilton zich namelijk gevestigd als favoriete horlogemaker voor veel cineasten en de horloges hebben inmiddels polsen van de grootste filmsterren en belangrijkste personages gesierd. In de ruimte, op het land, onder water. Van Ironman tot Oppenheimer, Spider-Man, Indiana Jones, Elvis Presley, Charlize Theron en noem maar op.

Tijd voor actie

Zoals de militaire horloges van Hamilton bijvoorbeeld. In de WOII-film The Frogmen uit 1951 leidt luitenant Franklin (Richard Widmark) een team van Amerikaanse marineduikers. Om hun polsen? De Hamilton Frogman. Precies zoals hun tegenhangers in het échte leven dragen.

Ook in Pearl Harbor (2001), dragen de jachtpiloten Rafe McCawley en Danny Walker (Ben Affleck en Josh Hartnett), een handopgewonden Khaki Field horloge, een retro model geïnspireerd op de gevechtshorloges die Hamilton aan duizenden Amerikaanse soldaten leverde tijdens de oorlog.

Actie is sowieso iets wat Hamilton goed lijkt te liggen. Zoals bij Bruce Willis de rol van John McClane, die het opneemt tegen cybercriminelen in Die Hard 4: Return to Hell, uitgerust met de Khaki Aviation ETO chronograaf. Of Robert Neville, gespeeld door Will Smith, die zombies bestrijdt in I Am Legend met een aangepaste versie van de Khaki Aviation Twilight om zijn pols. En in de actiefilm Central Intelligence (2016) wordt de Khaki Navy BeLOWZERO gespot op de gespierde pols van Bob Stone, gespeeld door Dwayne Johnson. Diezelfde BeLOWZERO werd trouwens ook weer gedragen door Matt Damon die Mark Watney speelt in de sciencefiction blockbuster, The Martian.

De ruimte in

En nu we toch naar boven kijken: in 1968 speelde Hamilton een belangrijke rol in het iconische sciencefiction epos van Stanley Kubrick, 2001: A Space Odyssey, één van de grootste films ooit gemaakt. Op verzoek van Stanley Kubrick om een polshorloge te creëren dat geschikt is voor astronauten van de toekomst, kon Hamilton zich lekker uitleven qua creativiteit, resulterend in een toen ultramodern ogend sciencefiction horloge.

In 2014 droeg Hamilton opnieuw bij aan de sciencefiction cinema met zijn cruciale rol in de film Interstellar, een visionair epos van regisseur Christopher Nolan (een naam die we vaker tegenkomen in dit overzicht). Zich voorbereidend op een ruimtemissie om de Aarde te redden, geeft Joseph Cooper (Matthew McConaughey), zijn dochter Murph een vintage stijl horloge speciaal ontworpen voor deze film, dat hij naast zijn eigen Hamilton Khaki Pilot Day Date Auto houdt. “Een voor jou, een voor mij”, zegt hij, terwijl hij uitlegt dat hij op een dag zal terugkeren en dat ze de tijd op hun horloges kunnen vergelijken. Een sleutelmoment in de film, aangezien Joseph Cooper, later gevangen in een andere dimensie, erin slaagt de secondewijzer van Murph’s horloge te manipuleren om zo via morsecode gegevens aan zijn dochter door te geven die de mensheid zullen redden.

Vintage inspiratie

In films valt veel te ontdekken over het historische erfgoed van Hamilton, met modellen die nog altijd in de collectie zitten. Het eerder genoemde horloge in Shanghaï Express was eigenlijk de Hamilton Flintridge, een klassiek horloge dat bij de release van de film werd gelanceerd als ‘het horloge met een klep’, en nog altijd beschikbaar is. In Dead Poets Society, het aangrijpende drama uit 1989 dat zich afspeelt in een kostschool in Vermontin de jaren 1950, zien we leraar Mr. Keating (Robin Williams) een vintage Hamilton Boulton dragen. Dit  chique rechthoekige horloge uit de jaren maakt, in een kwartsversie ook vandaag nog deel uit van de collectie. Ook de Hamilton Ardmore, een ontwerp uit de jaren dertig, te zien om de pols van Matt Damon in de bekroonde film The Talented Mr. Ripley (1999), is er nog altijd.

Durven

Van alle Hamilton horloges die in de loop der decennia in films zijn verschenen, is het meest opvallende exemplaar ongetwijfeld de Hamilton Ventura, die schitterde om de pols van Chad Gates, gespeeld door Elvis Presley in de romantische komedie Blue Hawaii uit 1961.

De Ventura, een futuristisch ogend driehoekig model, was ’s werelds eerste elektrische polshorloge. Een technologisch én esthetisch wondertje, dat dankzij die goedkeuring door de King hét statement rond de pols werd van die tijd. Een variant op deze Ventura, de Hamilton Pacer, was trouwens te zien in de televisieserie Mad Men, om de pols van Ken Cosgrove (Aaron Stanton), een reclameman die gek is op sciencefiction.

De originele Ventura-stijl keerde terug op het grote scherm in een van de grootste sciencefiction blockbusters aller tijden, Men in Black. Alien-jagers J en K, gespeeld door Will Smith en Tommy Lee Jones, droegen een gemoderniseerde versie van dit horloge in de eerste MIB uit 1997, waarna het in alle vier films van de serie terugkeert, als laatste om de pols van Tessa Thompson in Men in Black: International (2019).

Horloges in series & films; wie eenmaal begonnen is hierop te letten en probeert horlogemerken en -modellen te herkennen, kan daar moeilijk meer mee stoppen. Dat kan leuk, maar soms ook best frustrerend zijn. Vooral wanneer je in de bioscoop zit en een scene niet even rustig kunt terugspoelen en stilzetten om een horloge uitgebreid te bestuderen. Dan is het prettig te weten dat je bepaald niet de enige ‘horloge-spotter’ bent. Check watch-id.com maar eens en ontdek de eindeloze en continu geupdate stroom aan film- en celebrity-horloges…

Bekende horlogemerken in bekende films

Rolex: naast diverse Bond-films te zien om de pols van Martin Sheen in Apocalypse Now (1979). Robert Redford droeg er een in All the President’s Men (1976). In Scarface (1983) draagt Tony Montana (Al Pacino) een Rolex Day-Date en Leonardo DiCaprio heeft een Rolex in The Wolf of Wall Street (2013).

TAG Heuer: meest bekend door Steve McQueen die een TAG Heuer Monaco droeg in de film “Le Mans” (1971).

 Jaeger-LeCoultre: in Doctor Strange (2016) draagt Benedict Cumberbatch’s personage een Jaeger-LeCoultre Master Ultra Thin Perpetual.

Breguet: Sir David Niven als Phileas Fogg draagt een Breguet horloge in Around the World in 80 Days (1956).

IWC Schaffhausen: In Ocean’s Eleven (2001), draagt Brad Pitt een IWC Portuguese Chronograph.

Panerai: Sylvester Stallone draagt een Panerai Luminor in Daylight (1996).

Casio: in Back to the Future (1985) draagt Marty McFly (Michael J. Fox) een Casio calculator horloge en in Speed (1994) kiest ook Jack Traven (Keanu Reeves) voor een Casio.

G-Shock: de degelijkheid van G-Shocks wordt onder meer beproefd in Mission: Impossible – Ghost Protocol (2011) rond de pols van Ethan Hunt (Tom Cruise), in Man of Steel (2013) door Clark Kent (Henry Cavill) en ook in Black Hawk Down (2001) dragen verschillende karakters G-Shock horloges.