De stijl van… IWC-designer Christian Knoop

Aan ongeveer het hele spectrum van Industrieel Design had hij zich al gewaagd maar horloges ontwerpen was nieuw voor IWC’s creative director Christian Knoop. Toch doet hij dit al ruim een decennium en met succes. Bang voor een uitdaging is hij niet. Ook niet op een zeilboot of in de keuken.

Tekst Karine Bloem

Wie is Christian Knoop?

De grensstreek tussen Nederland en Duitsland is waar ik opgroeide, in Kleef/Kleve. Toen ik een jaar of elf, twaalf was, was ik al bezig met schetsen en bouwen. Ik was altijd wel creatief en actief. Na de middelbare school deed ik eerst een opleiding meubel maken, daarna studeerde ik Industrieel Ontwerp in Essen, Duitsland. Een hoog aangeschreven opleiding, een van de weinige universitaire opleidingen voor industrieel design. Tijdens mijn studie werkte ik al veel voor ontwerpbureaus. Daarna werkte ik deels in Nederland, deels in Duitsland als industrieel ontwerper en brand consultant voor uiteenlopende industrieën en klanten; van meubels tot elektronica tot huishoudelijke producten en zelfs medische producten.

Voor ik bij IWC kwam werken had ik nooit horloges ontworpen, wel bijna alle andere technische producten die je kunt bedenken. Maar ik was niet bang voor om ook deze uitdaging aan te pakken. Wat mij fascineert is dat ik horloges eerst als technisch product bekeek, maar daarna werd ik me er steeds meer van bewust dat het juist een emotioneel product is, vergeleken met ieder ander technisch product. Nog steeds werk ik met veel plezier in dit vakgebied.

Je moet oog hebben voor details en begrip van de techniek; de materialen, de manier waarop je een technisch product construeert. Vooral bij een duurzaam product wat het generaties volhoudt. Technische know-how is een voordeel, maar je moet je ook kunnen verplaatsen in de emotie van klanten en de rijke geschiedenis van het merk. In het geval van IWC is dat meer dan 150 jaar traditie. Je werkt binnen een context die veel respect vraagt voor het merk en de continuïteit van het DNA.

Wat ik het mooiste vind aan het creatieve proces is het hebben van het ‘idee’. Ieder nieuw product heeft een leidend idee. Je kunt het niet alleen met details oplossen. Eerst het idee hebben en vervolgens de kern-esthetiek bepalen van het product vind ik het leukste.

Tegenstellingen zijn ook mooi als onderdeel van een creatief proces; duiken in kleine details maar ook een stap terugzetten en iets anders proberen. In- en uitzoomen bij een project is iets wat veel voorkomt, waarvan ik vind dat het je helpt om een andere kijk op dingen te krijgen en er energie uit te halen.

Inspiratie

Binnen mijn vakgebied zijn er drie ontwerpers wiens werk ik enorm bewonder:
Mies van der Rohe – In het bijzonder hoe hij minimale esthetiek combineert met rijke materialen en details.

Antonio Citterio – De meester van klassieke lijnen (met name meubels). Ik bewonder zijn interpretatie van klassieke en sterke archetypes, vertaald naar moderne esthetiek. Zijn werk is contemporary, hij kan overal een vorm van crisp esthetiek naar voren halen.
Naoto Fukasawa  – Een Japanse ontwerper die op heel veel productgebieden werkzaam is en een fascinerende kijk op ontwerpen heeft. Hij heeft weer een andere manier van minimale en archetypische vormen combineren met rijke materialen en details dan Citterio.

Luigi Colani is een jeugdheld. Als ontwerper was hij een echte wild guy. Toendertijd vond ik hem heel inspirerend omdat hij op zoveel gebieden bezig was met ontwerpen. Soms heeft hij hele wilde en gekke dingen bedacht binnen vrijwel elke discipline. En hij heeft met zijn ontwerpen echt een bijdrage geleverd aan de toekomst en vorm van de wereld.

Een specifieke filmfavoriet heb ik niet, maar ik vind het werk van bepaalde regisseurs wél inspirerend. Met name regisseurs die hele sterke, epische beelden kunnen creëren, fantasie en creativiteit kunnen integreren in hun werk. Twee daarvan zijn Ridley Scott en Guy Ritchie.

Als ik denk aan kunst, vind ik kunstenaars die met simpele vormen hele sterke statements kunnen maken boeiend, zoals bijvoorbeeld Donald Judd.

Iets wat ik heel graag had gewild is een instrument kunnen bespelen! Het liefst de piano. Ik vind het altijd indrukwekkend als iemand goed piano kan spelen, het heeft een verbindende factor in een ruimte met mensen.

Kleren maken de man

Ik zou zeggen dat mijn kledingstijl clean en tijdloos is. Klassieke vormen, met aandacht voor kwaliteit en details. Ik bezit eigenlijk geen kledingstukken met grote prints of teksten. Ook daar ben ik relatief minimalistisch in. Schoenen van Santoni draag ik graag. We werken ook al heel lang met ze samen. Drake’s London is mijn vaste adres voor stropdassen en knitwear, maar ook merken als Orlebar Brown (waar IWC ook mee samenwerkt -red.) en Zegna vind ik heel goed.

Arm candy

Welk merk het was kan ik me niet meer herinneren. Ik zal een jaar of zes zijn geweest toen ik mijn eerste horloge kreeg. Een Zwitsers quartzhorloge, met een blauwe leren band en een witte of zilveren wijzerplaat. Terwijl ik niet echt een horlogeverzamelaar was, had ik wel elke dag een horloge om.

De afgelopen jaren was er geen dag dat ik zonder horloge om mijn huis verliet. Al zie ik mezelf meer als een drager dan een verzamelaar. Welke ik het mooiste IWC-horloge vind is een lastige vraag voor een ontwerper; het is bijna vragen naar je favoriete kind… Ik ben in mijn werk vooral bezig met horloges van de toekomst, welke gaan we over twee of drie jaar dragen? Dat heeft mijn grootste aandacht. Een model dat mij de afgelopen 13 jaar bij IWC heeft begeleid is de Portugieser Yacht Club. Het nieuwe model op stalen band draag ik momenteel het meest.

Smart watches is iets waar we met veel interesse naar kijken. Toen smart watches op de markt kwamen, zijn we binnen IWC ook bezig geweest om eerste conceptstudies te maken, maar we zijn er nooit mee op de markt gekomen. Afgelopen jaren hebben we er wel veel over geleerd.

Ten eerste hebben IWC-klanten een sterke affiniteit met technische gadgets en zijn ze ook dragers van smart watches. Ten tweede hebben we klanten die van ‘best in class’ producten houden; dus nooit van top tot teen in één merk, maar van het beste merk de schoenen, van het beste merk de shirts en ga zo door. Zij willen de beste smart watch voor hardlopen, hiken of golfen, maar dat is niet één smart watch. Ze kiezen niet óf een smart watch óf een mechanisch horloge, maar kiezen voor elk moment het beste horloge.

Bottom line is dat een smart watch een disposable is, iets wat je koopt voor een jaar of twee. Een mechanisch horloge gaat vele jaren, zelfs generaties lang mee en daar wordt emotionele waarde aan toegekend. We zijn niet bang voor concurrentie van smart watches. Ik heb tot op heden geen verzamelaar van smart watches ontmoet!

Wat een ultiem horloge moet zijn is uiteindelijk heel persoonlijk en ook het leuke als je kijkt naar alle variatie op de markt. Je hebt alle groottes, alle kleuren, alle prijsniveaus. Het ‘ultieme’ is de manier en passie waarop de klant naar zijn horloge kijkt. Er bestaat in mijn ogen geen standaard ‘ultiem’ product, maar er zijn veel mooie producten te vinden voor iedereen.

Wheels

Zelf rijd ik in een Audi Q7. Met een gezin en een hond moet je een ruime en praktische auto hebben. Als ik het mij ooit kan permitteren zou ik graag een vintage Mercedes 280 SEL convertible willen. Ik ben heel lang, dus ik heb problemen met de meeste vintage auto’s. Daar pas ik niet in, maar in deze wel. Het is geen sportauto, maar het is een schitterende vintage auto. Hij is er in een mooie grijze kleurstelling in combinatie met een bruinleren bekleding en fraaie details.

Leisure time

Het concept ’tijd’ is een bijzonder fenomeen en super relatief. Bijvoorbeeld dat men de looptijd naar hetzelfde tijdstip als lang of kort kan ervaren, dat is individueel zo verschillend.

Mijn vrije tijd besteed ik veel met mijn familie. Ik houd van sport: hardlopen, golf, zeilen.

Zeilen is een echte passie. Zodra je op het water bent is de rest van je leven heel ver weg. Het is een gevoel van vrijheid. Ik heb hele mooie ervaringen met familie en vrienden op het water. Je wordt een team en het helpt de onderlinge relaties om samen op een boot te zijn. Het gaat niet alleen om het zeilen maar ook om de mensen, het element van samenwerken vind ik er heel mooi aan.

Ik houd heel erg van eten en van koken. Het is een hele spannende, creatieve wereld. Met bewondering kijk ik naar wat chefs allemaal voor elkaar krijgen in een keuken. Thuis ben ik degene die kookt. Ondanks dat ik dol ben op Japans eten, zal ik het zelf niet proberen. Het is zo’n complexe, ambachtelijke keuken met zoveel respect voor traditie, daar brand ik mijn vingers niet aan. Bovendien vraagt het veel geduld en dat heb ik niet.

Kookboeken lees ik ter inspiratie. Behalve dat je soms voor bepaalde bereidingsprocessen wel een recept moet volgen zal ik nooit één op één recepten uit een kookboek volgen, ik ben meer van het freewheelen.

Reislust

 Als ik denk aan plekken op de wereld die indruk op mij hebben gemaakt, dan zeker wel Japan voor de cultuur en de esthetiek. Wat ik ook indrukwekkend vond is de Galapagoseilanden. De natuur is daar fascinerend. Over natuur gesproken: ook IJsland, staat heel hoog op de lijst vanwege het bijzondere landschap.