Normaliter schrijf ik voor Gentlemen’s Watch over bestaande merken. Vandaag is echter een speciale dag. Vandaag loopt namelijk de bezwaartermijn tegen de merkregistratie van VPC Watches af. Dat betekent dat ik vanaf vandaag trotse eigenaar ben van mijn eigen horlogemerk: Venustas Per Constantiam. In goed Nederlands is dat grof vertaald “schoonheid door terughoudendheid”, waarmee je direct een inkijkje hebt in mijn bedoelingen.
Tekst: Thomas van Straaten
Nu komt er nogal wat kijken bij het opzetten van een horlogemerk en het ontwikkelen van een debuut-horloge. Het is, op zijn zachtst gezegd, een nogal leerzaam traject. En precies daarom heb ik besloten om mijn reis openlijk te delen. De horlogewereld werkt veelal achter gesloten deuren. Hoe de ontwikkeling van een horloge verloopt krijg je eigenlijk nooit te zien. Tot nu. In een serie artikelen in Gentlemen’s Watch neem ik je mee, terwijl ik het zelf aan het doen ben. In dit eerste artikel: de ideevorming- en concept-ontwerp fases.
De ideevorming fase
In mijn jaren als vintage horlogedealer en later schrijver heb ik eindeloos veel horloges in handen gehad. Hoewel ik al jaren droom over een eigen horlogemerk, bleek ik al deze ervaring toch echt eerst nodig te hebben. Gaandeweg vormde zich namelijk langzaam maar zeker een imaginair droomhorloge in mijn hoofd. Met elk horloge dat ik probeerde en dacht “Zo mooi, maar hadden ze maar…gedaan” werd mijn droomhorloge een beetje scherper in mijn hoofd.
Voorheen bedacht ik wel concepten voor nieuwe horloges, maar die waren altijd net te duidelijk afgeleid van iets bestaands. Dat is niet wat ik wilde, het moest origineel zijn. Dus gingen de plannen telkens terug in de ijskast. Maar naarmate de jaren verstreken, werd de lijst met droomfeatures langer en gedetailleerder. Ik vroeg me af: “Zou dit kunnen werken?”
Ook leerde ik Tom van Wijlick kennen, die eerder de historische merken Airain en Lebois & Co nieuw leven inblies. Zijn succesverhaal motiveerde me om het te proberen. Tom is daarbij ook bijzonder genereus geweest met zijn kennis en ervaring om me op weg te helpen.
Het idee
Mijn droomhorloge zou een alleskunner moeten zijn, in de geest van de Rolex Explorer en Omega Aqua Terra. Dat willen zeggen: tegelijk sportief formeel en formeel sportief. Een horloge waarmee je zowel in het zwembad als bij de opera een goede beurt maakt. Het zou ook een klassieke maat moeten hebben, zo’n 36 tot 38mm. Een stalen band was ook een vereiste, maar wel met de mogelijkheid om te wisselen naar leer, rubber of NATO.
Bovenstaand horloge bestaat natuurlijk al lang in talloze variaties van talloze merken. Ik heb zelf een fraaie King Seiko SPB279J1 die aan deze omschrijving voldoet. Longines heeft de Spirit en Tudor de Black Bay 36. Maar mijn droomhorloge was een klassieke handopwinder, met bijbehorende slanke kast. En ik wilde een zogenaamde one-eyed panda wijzerplaat, ofwel een kleine seconde subdial op zes in een contrasterende kleur. Daarnaast had mijn droomhorloge een platte, verticaal geborstelde lunette zoals een Patek Philippe Nautilus, maar dan rond.
Daarnaast had ik nog een paar technische zaken die ik miste in veel bestaande horloges. Ik ben bijvoorbeeld nogal kritisch op matig uitgevoerde endlinks. Verreweg de meeste stalen banden zijn middels een wat onhandig-ogende endlink aan de kast bevestigd. Ik wilde dat mijn horloge eruit zou zien alsof hij helemaal geen endlinks had. Enigszins zoals de band van de nieuwe Breitling Navitimer ononderbroken door de kast lijkt te lopen. Zo had ik nog tientallen andere wensen, die in mijn ogen samengebracht moesten worden in mijn ultieme horloge. En als dit mijn droomhorloge is, zo dacht ik, dan zijn er misschien meer mensen die er zo over denken. Tijd om aan de slag te gaan!
Een richting vinden
De eerste stap was het inhuren van een topontwerper. Je kunt direct met je concept naar een fabrikant stappen, maar ik wilde meer creatieve vrijheid. Ik koos voor de Engelse Max Resnick om mijn droomhorloge tot leven te wekken. Hoewel mijn originele idee en daaruit volgende design briefing behoorlijk gedetailleerd waren, had Max nog altijd veel bewegingsvrijheid. Het alleskunner genre kun je bijvoorbeeld vanuit de formele hoek aanvliegen, of vanuit de sportieve hoek. Max schetste een groot aantal grove ideeën om te peilen waar ik heen wilde.
In deze eerste schetsen zie je hem spelen met verschillende kastprofielen en banden. Je ziet ook verschillende vertalingen van mijn vlakke lunette. De hoogte en breedte van de lunette beïnvloedt in grote mate hoe sportief of gekleed het horloge oogt.
Vervolgens volgde een aantal wat verder uitgewerkte schetsen. Hier zie je de versie waar ik direct op aansloeg. Deze schets bevatte een meer gespierde kast met een interessante ronde vorm tussen de kastpootjes. Hij bevat ook een hele slimme oplossing om de eerdergenoemde lelijke endlinks te vermijden. Zoals je ziet, heeft Max een rand toegevoegd bij de bandaanzet, die als een soort tunnel voor de band fungeert. De endlink komt dus niet tegen de kast aan, maar duikt er als het ware onder. Zo kan de endlink net zo plat blijven als de band zelf, en hoef je geen onhandige sprong te maken naar de kast.
Van ideevorming naar concept ontwerp
Ik vroeg Max om deze richting verder te verkennen, wat resulteerde in bovenstaande uitgewerkte tekening. Op dit punt werd ik bijzonder enthousiast. De rand en het daaruit volgende unieke kastprofiel bevatten alle ingrediënten om het ontwerp-DNA van VPC te vormen. In mijn ogen is het een absoluut unieke vorm, zonder dat deze vergezocht of geforceerd oogt.
De volgende stap was het uitwerken van de schetsen naar een concept ontwerp. In deze fase wordt het uiterlijk verfijnd en vastgelegd, zonder nog te veel met de techniek bezig te zijn. Ook hebben we een stalen band toegevoegd die de vorm van de kast benadrukt. Deze zal met een driedelige endlink “onder de rand duiken”, om de illusie te wekken dat hij ononderbroken doorloopt.
De wijzerplaat
We hebben de wijzerplaat tot het laatst bewaard. Zoals de ogen de ziel in een schilderij stoppen, doet de wijzerplaat dat voor een horloge. Begin je daarmee, dan zien de kast en band er automatisch beter uit, waardoor je deze vaak niet optimaal doorontwikkelt. Dus pas toen we volledig tevreden waren met de kast en band gingen we aan de slag met de wijzerplaat.
We hebben het one-eyed panda idee doorgevoerd in een subtiel contrast van zilvertinten. Dit is het basismodel, maar we zullen nog varianten in andere kleuren toevoegen. Daarnaast hebben we slanke indexen die volledig uit lume bestaan, zoals bekend van de Tudor Black Bay Pro. De wijzerset is een klassieke dauphine stijl, met een strakke uitsnede voor de lume.
Verder hebben we vooral gepoogd de plaat sober te houden. De schoonheid moet uit subtiele details, zoals de smalle pie-pan rand en het getextureerde oppervlak komen. Tekst hebben we tot een absoluut minimum beperkt.
De volgende stap
Bovenstaand zie je hoe alle elementen samenkomen in ons concept ontwerp voor VPC’s debuut horloge. Nu gaan we van start met 3D modeling en technisch ontwerp. We zullen de pasvorm op de pols testen middels 3D printing en een lange reeks aan technische uitdaging aanpakken. Bijvoorbeeld: hoe combineer je een handopwinder en een schroefkroon? Deze fase zal ik in het volgende artikel over het project met je delen.
Als je de ontwikkelingen live wilt volgen, dan kan dat op Instagram: @vpc_watch
Dutch 
English